مطالعه تطبیقی - بین المللی عوامل تعیین کننده ساختار سرمایه در بورس های منتخب جهان با تمرکز بر ایران

ساختار سرمایه نقش مهمی در دستیابی شرکت به هدف اصلی خود، یعنی حداکثرسازی ثروت سهامداران، ایفا می کند. مخصوصاً در شرایط رقابتی که امروزه در کسب وکار وجود دارد، توانایی شرکت ها در انتخاب بهترین ترکیب منابع تأمین مالی، برای سودآوری و رشد و پیشرفت آن ها ضروری است؛ بنابراین لازم است که شرکت ها هنگام اتخاذ تصمیمات مالی، عوامل موثر بر ساختار سرمایه را در نظر داشته باشند که این عوامل می تواند داخلی یا خارجی باشد. در این پژوهش تأثیر سه گروه عوامل شرکتی، صنعت و کشور بر ساختار سرمایه بررسی شده است. پژوهش شامل هفت سوال و 63 فرضیه است. جامعه پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس های منتخب جهان، بورس های منتخب کشورهای توسعه یافته، بورس های منتخب کشورهای درحال توسعه و بورس اوراق بهادار تهران می باشند که طبق شرایطی خاص انتخاب شده اند، در نتیجه 6755 شرکت در کل بورس های منتخب جهان، 3997 شرکت در بورس های منتخب کشورهای توسعه یافته و 2047 شرکت در بورس های منتخب کشورهای درحال توسعه و 82 شرکت ایرانی انتخاب شدند. قلمرو زمانی این پژوهش برای شرکت های بورس اوراق بهادار تهران دوره زمانی 1381 تا 1391 و برای شرکت های بورس های منتخب جهان سال های 2002 تا 2012 را پوشش می دهد. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای شرکت های ایرانی از نرم افزار تدبیرپرداز و سایت اطلاع رسانی کدال استفاده شده است و برای استخراج اطلاعات مالی شرکت های غیر ایرانی از پایگاه داده compustat global vantage و پایگاه داده های بانک جهانی استفاده شده است. متغیر وابسته پژوهش، ساختار سرمایه و در این پژوهش، از نه متغیر مستقل در سه سطح شرکت، صنعت و کشور به عنوان عوامل موثر بر ساختار سرمایه استفاده شده است که شامل سودآوری شرکت، احتمال ورشکستگی، اندازه شرکت، نسبت دارایی های ملموس شرکت، کرامت صنعت، پویایی صنعت، توسعه بورس اوراق بهادار کشور، سیستم مالی کشور و رشد تولید ناخالص داخلی کشور است. نتایج حاصل از آزمون در سطح جهانی غیر از متغیر توسعه یافتگی بازار سرمایه، تمامی متغیرها با ساختار سرمایه رابطه معناداری دارند؛ در سطح کشورهای توسعه یافته غیر از متغیر توسعه یافتگی بازار سرمایه، تمامی متغیرها با ساختار سرمایه رابطه معناداری دارند؛ در سطح کشورهای درحال توسعه غیر از متغیر توسعه یافتگی بازار سرمایه کشور، رشد gdp کشور و احتمال ورشکستگی، تمامی متغیرها با ساختار سرمایه رابطه معناداری دارند؛ متغیر احتمال ورشکستگی و نسبت دارایی های ثابت در بورس اوراق بهادار تهران با ساختار سرمایه رابطه معناداری دارند. تأثیر متغیر احتمال ورشکستگی، اندازه و نسبت دارایی های ثابت در بورس اوراق بهادار تهران و بورسهای منتخب جهان، با ساختار سرمایه متفاوت است. از بین متغیرهای پژوهش تأثیر متغیر احتمال ورشکستگی، اندازه و نسبت دارایی های ثابت در بورس های اوراق بهادار منتخب کشورهای درحال توسعه و بورس اوراق بهادار تهران، با ساختار سرمایه متفاوت است. تأثیر متغیر سودآوری و اندازه در بورسهای اوراق بهادار منتخب کشورهای درحال توسعه و کشورهای توسعه یافته، با ساختار سرمایه متفاوت است.